Huyện Vĩnh Bảo được thành lập từ năm 1838, tên Vĩnh Bảo do quan Tổng đốc đại thần Nguyễn Công Trứ đặt (theo sách Đại Nam Liệt Truyện thì “Nguyễn Công Trứ là một người trác lạc, có tài khí, có tài làm văn, càng giỏi về quốc âm, làm ra thi ca rất nhiều, khí hào mại, phổ đầy ở trong âm luật”).  Vĩnh Bảo (永保), có nghĩa là vật quý, sẽ được bảo lưu, lưu truyền vĩnh viễn, giữ cho mãi mãi hòa bình, hạnh phúc, yên ấm.

Trải qua quá trình lịch sử gần 187 năm, huyện Vĩnh Bảo đã có nhiều lần thay đổi về đơn vị hành chính. Thực hiện Sắc lệnh số 63-SL ngày 22/11/1945 về tổ chức, quyền hạn, cách làm việc của Hội đồng nhân dân và Ủy ban hành chính các cấp (xã, huyện, tỉnh, kỳ) và sự chỉ đạo của cấp trên, Vĩnh Bảo đã tiến hành sáp nhập các xã nhỏ thành xã lớn. Cuối năm 1947, toàn huyện có 36 xã. Năm 1948, Huyện có 25 xã. Ngày 02/5/1952, huyện Vĩnh Bảo thuộc tỉnh Kiến An. Năm 1956, Huyện có 29 xã. Ngày 01/01/1963, huyện Vĩnh Bảo thuộc thành phố Hải Phòng, có 29 xã. Ngày 18/3/1986, thành lập Thị trấn Vĩnh Bảo, huyện Vĩnh Bảo có 29 xã, 01 thị trấn. Ngày 01/01/2025, thực nghị quyết số 1232/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban thường vụ Quốc hội “về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của thành phố Hải Phòng giai đoạn 2023 – 2025”, huyện Vĩnh Bảo có 19 xã và 01 thị trấn.

Thực hiện chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp là cấp tỉnh và xã, không tổ chức cấp huyện, như vậy, huyện Vĩnh Bảo sẽ không còn là 01 cấp hành chính và dự kiến chia thành 7 xã. 

Về việc xác định tên gọi của các xã mới: Căn cứ quy định tại Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 ngày 14/4/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quyết định số 759/QĐ-TTg ngày 14/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ thì việc đặt tên cho đơn vị hành chính sau sắp xếp phải được nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo, cân nhắc thận trọng các yếu tố truyền thống, lịch sử, văn hóa. Tên gọi của đơn vị hành chính mới cần dễ nhận diện, ngắn gọn, dễ đọc, dễ nhớ, bảo đảm tính hệ thống, khoa học và phát huy được lợi thế so sánh của địa phương, phù hợp với xu thế hội nhập; khuyến khích việc đặt tên xã theo số thứ tự hoặc theo tên của đơn vị hành chính cấp huyện (trước sắp xếp) có gắn với số thứ tự để thuận lợi cho việc số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin.

Quán triệt tinh thần đó, 7 đơn vị hành chính mới của huyện Vĩnh Bảo sau sắp xếp dự kiến là:

1. Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 04 xã, thị trấn: Thị trấn Vĩnh Bảo (có diện tích tự nhiên là 3,03 km², đạt 21,64% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 9.883 người, đạt 123,54 % so với tiêu chuẩn); xã Tân Hưng (có diện tích tự nhiên là 7,05 km², đạt 33,57% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 7.605 người, đạt 95,06 % so với tiêu chuẩn); xã Tân Liên (có diện tích tự nhiên là 4,75 km², đạt 22,62% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 6.804 người, đạt 85.05 % so với tiêu chuẩn); xã Vĩnh Hưng (có diện tích tự nhiên là 15,77  km², đạt 75,10 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 21.040 người, đạt 263 % so với tiêu chuẩn); thành 01 xã mới lấy tên là xã Vĩnh Bảo 1:

a) Cơ sở và lý do của việc sắp xếp đơn vị hành chính

Cơ sở và lý do của việc sắp xếp đơn vị hành chính: 04 xã có vị trí liền kề, trong đó: xã Vĩnh Hưng đã sắp xếp giai đoạn 2023- 2025); xã Tân Liên, Xã Tân Hưng và Thị trấn Vĩnh Bảo thuộc diện sắp  xếp giai đoạn 2026-2030

b) Kết quả sau sắp xếp (nhập địa giới đơn vị hành chính) thì xã mới có:

- Diện tích tự nhiên 30.60 km² (đạt 145.71 % so với tiêu chuẩn)

- Quy mô dân số 45.332 người (đạt 283,33% so với tiêu chuẩn)

c) Trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN xã đặt tại trụ sở Huyện ủy và UBND huyện Vĩnh Bảo

2. Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 03 xã: Trấn Dương (có diện tích tự nhiên là 11,85 km², đạt 56.43 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 8.999 người, đạt 112.49 % so với tiêu chuẩn); xã Hòa Bình (có diện tích tự nhiên là 9,42 km², đạt 44,86 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 9.325 người, đạt 116,56 % so với tiêu chuẩn); xã Lý Học (có diện tích tự nhiên là 5,01 km², đạt 24,29 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 6.251 người, đạt 78.14 % so với tiêu chuẩn) thành 01 xã mới lấy tên là xã Vĩnh Bảo 2.

a) Cơ sở và lý do của việc sắp xếp đơn vị hành chính: 03 xã có vị trí liền kề, trong đó: xã Lý Học thuộc diện sắp xếp giai đoạn 2026-2030

b) Kết quả sau sắp xếp (nhập địa giới đơn vị hành chính) thì xã mới có:

- Diện tích tự nhiên 26,37 km² (đạt 125,57 % so với tiêu chuẩn)

- Quy mô dân số 24.575 người (đạt 153.59 % so với tiêu chuẩn)

c) Trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN xã đặt tại trụ sởxã Trấn Dương.

3. Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 03 xã: Liên Am (có diện tích tự nhiên là 6,61 km², đạt 31,48 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 6.858 người, đạt 85,73 % so với tiêu chuẩn); xã Tam Cường (có diện tích tự nhiên là 13,11 km², đạt 62,43 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 18.488 người, đạt 231,10 % so với tiêu chuẩn); xã Cao Minh (có diện tích tự nhiên là 7.62 km², đạt 36,29% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 9.216  người, đạt 115,20 % so với tiêu chuẩn) thành 01 xã mới lấy tên là xã Vĩnh Bảo 3.

a) Cơ sở và lý do của việc sắp xếp đơn vị hành chính:  03 xã có vị trí liền kề, trong đó 2 xã Tam Cường đã sắp xếp giai đoạn năm 2023- 2025; xã Liên Am thuộc diện sắp xếp giai đoạn 2026-2030.

b) Kết quả sau sắp xếp (nhập địa giới đơn vị hành chính) thì xã mới có:

- Diện tích tự nhiên 27.34 km² (đạt 130.19 % so với tiêu chuẩn)

- Quy mô dân số 34.562 người (đạt 216,01% so với tiêu chuẩn)

c) Trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN xã đặt tại trụ sở xã Tam Cường.

4. Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 02 xã: Vĩnh Hải (có diện tích tự nhiên là 15,68 km², đạt 74,67% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 17,863 người, đạt 223,29 % so với tiêu chuẩn); xã Tiền Phong (có diện tích tự nhiên là 16,53 km², đạt 78,71 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 19.711 người, đạt 246,39 % so với tiêu chuẩn) thành 01 xã mới lấy tên là xã Vĩnh Bảo 4.

a) Cơ sở và lý do của việc sắp xếp đơn vị hành chính: 02 xã có vị trí liền kề, trong đó: xã Vĩnh Hải và xã Tiền Phong đã sắp xếp giai đoạn 2023-2025.

b) Kết quả sau sắp xếp (nhập địa giới đơn vị hành chính) thì xã mới có:

- Diện tích tự nhiên 32.21 km² (đạt 153,38 % so với tiêu chuẩn)

- Quy mô dân số 37.574 người (đạt 234,84% so với tiêu chuẩn)

c) Trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN xã đặt tại trụ sở xã Thanh Lương (cũ).

5. Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 02 xã: Vĩnh Hòa (có diện tích tự nhiên là 5,98 km², đạt 76,10 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 20.064 người, đạt 250,80 % so với tiêu chuẩn); xã Hùng Tiến (có diện tích tự nhiên là 5,68 km², đạt 27,05 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 8.112 người, đạt 101,40% so với tiêu chuẩn) thành 01 xã mới lấy tên là xã Vĩnh Bảo 5.

a) Cơ sở và lý do của việc sắp xếp đơn vị hành chính: 02 xã có vị trí liền kề, trong đó: xã Vĩnh Hòa đã sắp xếp giai đoạn 2023-2025.

b) Kết quả sau sắp xếp (nhập địa giới đơn vị hành chính) thì xã mới có:

- Diện tích tự nhiên 21.66 km² (đạt 103,14% so với tiêu chuẩn)

- Quy mô dân số 28.176 người (đạt 176,10 % so với tiêu chuẩn)

c) Trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN xã đặt tại trụ sở xã Vĩnh Hòa (Hiệp Hòa cũ).

6. Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 03 xã: Thắng Thủy (có diện tích tự nhiên là  7,84 km², đạt 37,33 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 8.340 người, đạt 104,25 % so với tiêu chuẩn); xã Trung Lập (có diện tích tự nhiên là 7,14 km², đạt 34 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 8.450 người, đạt 105,63 % so với tiêu chuẩn); xã Việt Tiến (có diện tích tự nhiên là 6,52 km², đạt 31.05 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 9.592 người, đạt 119,90 % so với tiêu chuẩn)  thành 01 xã mới lấy tên là xã Vĩnh Bảo 6.

a) Cơ sở và lý do của việc sắp xếp đơn vị hành chính: 03 xã có vị trí liền kề.

b) Kết quả sau sắp xếp (nhập địa giới đơn vị hành chính) thì xã mới có:

- Diện tích tự nhiên 21.50 km² (đạt 102,38 % so với tiêu chuẩn)

- Quy mô dân số 26.382 người (đạt 164,89 % so với tiêu chuẩn)

c) Trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN xã đặt tại trụ sở xã Trung Lập.

7. Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 03 xã: Vĩnh An (có diện tích tự nhiên là  7,20 km², đạt 34,29 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 9.072 người, đạt 113,40 % so với tiêu chuẩn); xã Giang Biên (có diện tích tự nhiên là 7,99 km², đạt 38,05 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 9.605 người, đạt 120,06 % so với tiêu chuẩn); xã Dũng Tiến (có diện tích tự nhiên là 8,31 km², đạt 39.57 % so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 10.202 người, đạt 127,53 % so với tiêu chuẩn)  thành 01 xã mới lấy tên là xã Vĩnh Bảo 7.

a) Cơ sở và lý do của việc sắp xếp đơn vị hành chính: 03 xã có vị trí liền kề.

b) Kết quả sau sắp xếp (nhập địa giới đơn vị hành chính) thì xã mới có:

- Diện tích tự nhiên 23.50 km² (đạt 111.90 % so với tiêu chuẩn)

- Quy mô dân số 28.879 người (đạt 180,49 % so với tiêu chuẩn)

c) Trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN xã đặt tại trụ sở xã Vĩnh An.

07 xã sau khi sắp xếp đảm bảo đáp ứng các quy định tại mục b khoản 1, khoản 2 Điều 5, Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 ngày 14/4/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Như vậy, Việc đặt tên xã mới sau sắp xếp vừa để lưu giữ được tên “Vĩnh Bảo”, một tên gọi đã ăn sâu vào tiềm thức văn hóa, là niềm tự hào của mọi người dân quê hương danh nhân văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Tên gọi vừa lưu truyền được những giá trị văn hóa, lịch sử, truyền thống mà các thế hệ người dân Vĩnh Bảo dày công vun đắp và tạo dựng vừa để thuận lợi cho việc số hóa, cập nhật thông tin. Những thành tựu quan trọng trong suốt tiến trình lịch sử mà các thế hệ cán bộ, đảng viên và Nhân dân Vĩnh Bảo dày công xây đắp, tạo dựng từ ngàn đời sẽ mãi là niềm tự hào; là hành trang để cán bộ, đảng viên và Nhân dân 7 xã tiếp tục đoàn kết, chung sức, đồng lòng vững bước trên con đường xây dựng và phát triển quê hương; cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh và thịnh vượng của dân tộc Việt Nam.