Đền thờ Đức Thánh Trần tại xã Tân Hưng (huyện Vĩnh Bảo):
Dấu ấn một thời lịch sử

Theo các cụ cao niên, cách đây đã lâu, khu đền thờ Đức Thánh Trần ở xã Tân Hưng, huyện Vĩnh Bảo còn là vùng đồng bằng dân cư thưa thớt, cây cối um tùm. Khi dẫn quân qua đây, thấy vùng đất đắc địa, tướng quân Trần Hưng Đạo dừng chân, rồi cho quân sĩ đắp 3 ụ đất cao quá đầu người, mỗi ụ rộng khoảng trên dưới 100m2, tạo thành thế chân kiềng vững chắc làm cứ điểm đóng quân phục vụ tập trận, phòng thủ và tấn công của quân sĩ. Sau khi tướng quân Trần Hưng Đạo qua đời, dân làng chọn gò ở giữa nơi ông đóng quân lập đền thờ.

Trải qua thời gian, ngôi đền được phục dựng lại, như một minh chứng cho lòng yêu quê hương, tôn thờ những vị anh hùng dân tộc của người dân quê lúa Vĩnh Bảo. Năm 2009, dân làng Điềm Niêm cùng khách thập phương phát tâm công đức gần 1 tỷ đồng xây dựng ngôi đền với 3 gian tiền đường, 2 gian hậu cung khang trang. Ao bèo tây “che dấu cán bộ” ngày xưa nay được dân làng xây kè thành hồ nước, giữa hồ có quán gió phục vụ du khách vãn cảnh. Hiện, cụ Nguyễn Văn Hoá, thủ hương của đền cùng các cụ trong Ban khánh tiết quy tụ, lập ra hội từ thiện gồm hơn 200 thành viên ở nhiều tỉnh, thành phố và duy trì hoạt động hơn 20 năm nay. Các thành viên trong Hội từ thiện dùng tiền công đức của đền và vận động thêm cháu con, người thân góp sức hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn, ủng hộ đồng bào bị bão lụt.

Đền thờ Đức Thánh Trần ở thôn Điềm Niêm, xã Tân Hưng (huyện Vĩnh Bảo) mới được nhân dân địa phương xây dựng lại.

Hằng năm, vào dịp giỗ của tướng quân Trần Hưng Đạo (từ mồng 10 đến 20 tháng 8 âm lịch), người dân và khách thập phương lại về dâng hương, tưởng nhớ công đức của vị anh hùng dân tộc người được nhân dân tôn vinh là Đức Thánh Trần.     

Tuy quy mô và kiến trúc chưa thật sự hoành tráng, nhưng ngôi đền là nơi ghi dấu ấn của thời kỳ lịch sử. Cụ Sử Bá được dân làng cử trông coi ngôi đền trước đây, vốn là người yêu nước, không chỉ chăm việc nhang đèn phụng thờ vị anh hùng dân tộc mà còn lập Hội Đàn thiện, gồm những nhà Nho yêu nước. Hằng ngày, thành viên của Hội Đàn thiện ngoài việc giúp dân sắp lễ, dâng sớ cúng tế còn tập hợp người dân, nhất là lớp thanh niên trong làng về dạy chữ (chủ yếu là chữ Hán Nôm và chữ quốc ngữ). Những người theo học được truyền bá tinh thần yêu nước, sau này nhiều người trở thành cán bộ cách mạng, như các ông Ngô Hữu Giảng, Ngô Văn Tháp, Nguyễn Văn Hán, Phạm Văn Sang. Những năm 1949 – 1950, ông Trần Văn Chiệc trở thành Chủ tịch Uỷ ban kháng chiến của địa phương đã chọn Đền thờ Trần Hưng Đạo làm địa điểm hoạt động bí mật của Chi bộ Đảng và cán bộ Việt Minh. Những năm tháng kháng chiến chống thực dân Pháp, du kích đào một số hầm hàm ếch ở quanh ao bèo gần khu đền thông vào hầm bí mật dưới  khóm tre. Cán bộ của ta hoạt động trong đền, khi có giặc đến, lập tức ở ngoài có người vỗ tay giả đuổi gà, để báo hiệu cho cán bộ nhảy xuống ao bèo vào các hầm bí mật trú ẩn. Giặc tưởng quân ta nấp dưới bè bèo tây, nã súng xối xả xuống ao nhưng cán bộ ta vẫn “bình an vô sự”. Các cụ cao niên ở làng kể rằng: Trong gian hậu cung của đền là một hầm bí mật cất giấu tài liệu, nuôi giấu cán bộ và là nơi sinh hoạt đảng và kết nạp đảng viên mới. Các ông Ngô Văn Viễn, Đặng Văn Bội, Tống Văn Phát đã được kết nạp Đảng tại đây. Hầm trong hậu cung của đền còn là một trạm giao liên của quân khu Tả Ngạn, người phụ trách trạm giao liên này là cụ Đặng Thị Xây, vợ cụ Sử Bá; bà Nguyễn Thị Nhoá là giao liên, hiện bà Nhoá đã hơn 80 tuổi đang sinh sống tại Hà Lầm (tỉnh Quảng Ninh).

Đền thờ Đức Thánh Trần không chỉ đơn thuần là nơi phụng thờ vị anh hùng dân tộc, mà còn ghi lại dấu ấn một thời lịch sử bền gan, mưu trí của thế hệ ông cha  trong cuộc chiến chống thực dân Pháp xâm lược, giữ đất, giữ làng. Với những dấu ấn về lịch sử tại đền thờ Đức Thánh Trần ở làng Điềm Niêm, xã Tân Hưng, huyện Vĩnh Bảo và đạo sắc phong từ thời Khải Định thứ 9 còn lưu giữ.